Podatek od towarów i usług (VAT, norw. MVA lub “moms” w mowie potocznej) jest podatkiem od zakupu dla końcowego odbiorcy towaru lub usługi. Punktem wyjścia jest obliczenie podatku od wartości dodanej w obrocie towarowym.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą zostaje objęta obowiązkiem podatkowym, jeśli obrót towarami i usługami przewyższy 50 tys.  koron w ciągu 12 miesięcy. Przedsiębiorca powinien więc dodać podatek VAT już na pierwszej fakturze po przekroczeniu tej granicy. Wtedy też należy mieć już uregulowaną sprawę rejestracji.

Od 1. stycznia 2005 roku stawka podatku od towarów i usług wynosi 25 procent, z wyjątkiem artykułów spożywczych i napojów, dla których stawka wynosi 13 procent. Transport osób itp. oraz bilety kinowe są obłożone 8-procentowym podatkiem VAT.
Przy sprzedaży krajowej, podatek powinno się obliczać od ceny sprzedaży, natomiast w przypadku importu – od wartości cła na dany towar.

Podatek oblicza się na każdym etapie “łańcucha obrotu”. Zanim klient kupi fotel, wielu pośredników dołoży VAT do sumy, jaką fabryka mebli zapłaciła za surowce i półfabrykaty (np. tkaniny, drewno i śruby). Fabryka doliczy do swojej ceny podatek VAT dla hurtownika, który z kolei doliczy VAT, sprzedając towar do sklepu meblowego. Na koniec sklep doliczy VAT do ceny detalicznej.

Na wszystkich etapach produkcji i sprzedaży musi zostać zapłacony 25-procentowy podatek do skarbu państwa (ewentualnie 13-procentowy w przypadku artykułów spożywczych i 8-procentowy dla transportu osób), minus ten podatek, który został zapłacony przy kupnie towaru (podatek naliczony). W praktyce więc każdy płaci podatek od wartości dodanej, która powstaje przy jego własnej części w tym „łańcuchu”.

Podatek należny to ten podatek od wartości dodanej, który przedsiębiorca powinien obliczyć i dodać w przypadku sprzedaży towarów lub usług przez niego samego, jeśli jest on zarejestrowany jako płatnik VAT. Podatek należny powinno się naliczać zarówno w przypadku obrotu towarem z innym przedsiębiorcą, jak i dla zwykłych konsumentów. W przypadku sprzedaży między przedsiębiorcami, podatek należy wyszczególnić w dokumencie sprzedaży.

Przedsiębiorca powinien również naliczyć podatek należny, jeśli jako zarejestrowana osoba prowadząca działalność gospodarczą bierze towar lub usługę do prywatnego użytku (lub do użytku w działalności nie objętej podatkiem VAT).

Podatek naliczony jest tym podatkiem od wartości dodanej, który dodawany jest do ceny w przypadku podlegającego podatkowi towaru lub usług. Jeśli kupujący jest zarejestrowanym płatnikiem VAT-u, może wpisać tę kwotę podatku do odliczenia w swoim rozliczeniu z urzędem podatkowym.

Numer organizacyjny (odpowiednik polskiego Regonu) sprzedawcy oraz litery “MVA” powinny znaleźć się na dokumencie sprzedaży. Jeśli brakuje tych danych na zapłaconej fakturze, kupujący, który prowadzi działalność gospodarczą, musi liczyć się z tym, że jego odliczenia naliczonego podatku VAT nie zostaną uznane.