Norwegia (Królestwo Norwegii, Kongeriket Norge) jest monarchią konstytucyjną z parlamentarnym systemem rządów. Królem Norwegii jest Harald V z rodu Glücksburg. Władza króla ma jednak głównie charakter symboliczny i reprezentacyjny. W rzeczywistości władza wykonawcza spoczywa w rękach rządu, na czele którego stoi premier.

   

 

 

Harald V z rodu Glücksburg

 

 

Według konstytucji z 1814 r. król ma bardzo szeroką władzę, m.in. wybiera Radę Państwa, egzekwuje podatki, mianuje wszystkich urzędników cywilnych, kościelnych i wojskowych, jest zwierzchnikiem kościoła oraz naczelnym dowódcą sił lądowych i morskich, w praktyce jednak większość tych funkcji wykonywana jest w imieniu króla przez Radę Państwa, którą tworzy premier i jego gabinet, oficjalnie mianowany przez Króla. Władza króla

ma głównie charakter symboliczny i reprezentacyjny.

 

W rzeczywistości władza wykonawcza spoczywa w rękach rządu, na czele którego stoi premier. Władza ustawodawcza jest w rękach Stortingu, liczącego łącznie 169 deputowanych (liczba ta została zwiększona ze 165 przed wyborami w 2005 r.). Po wyborach, które odbywaję się co cztery lata (nie ma przy tym zwyczaju skracania kadencji) Storting dzieli się na dwie izby: Lagting i Odelsting, które zależnie od przedmiotu obrad pracują osobno lub też wspólnie.
Projekty ustaw wnoszone są do Odelstingu przez jego członków lub rząd za pośrednictwem członka Rady Państwa.

 

Na system sądowniczy składa się Sąd Najwyższy lub Rada Najwyższa (Hřyesterett), sądy apelacyjne, miejskie i grodzkie oraz sądy polubowne (przy tym co charakterystyczne dla państw nordyckich, wiele spraw rozwiązywana jest na drodze polubowanej). Sędziowie sądów powszechnych mianowni są przez króla, po wskazaniu przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Ciekawostki

• aby stworzyć rząd przynajmniej połowa tzn. więcej niż 10 spośród 19 członków Rady Państwa musi przynależec do Norweskiego Kościoła (narodowy kościół ewangelicko-augsburski).
• wg Konstytucji osoba Króla jest święta (& 5 Konstytucji)

 

Obecny rząd:

 

 

Premier Jens Stoltenberg

  ,

,

 

Po wyborach 12 września 2005 rząd utworzyła tzw. czerwono-zielona koalicja. Partia Pracy, Socjalistyczna Partia Lewicy i Partia Centrum zdobyły łącznie 87 z 169 mandatów do Stortingu. Wygranym wyborów okazała się również populistyczna Partia Postępu (Fremskrittspartiet), obecnie główna paria opozycyjna posiadająca 38 miejsc w parlamencie.

Zwycięska czerwono-zielona koalicja jest wyjątkowa pod kilkoma względami. Otóż jest to pierwszy raz w historii norweskiego parlamentaryzmu kiedy gabinet współtworzy Partia Socjalistycznej Lewicy. Pierwszy również raz od 1945 r. kiedy Partia Pracy tworzy rząd koalicyjny (dotychczas zawsze rządziła samodzielnie). W końcu jest to pierwszy raz kiedy Paria Centrum zasiada w rządzie wspólnie partiami socjaldemokratycznymi, wcześniej za koalicjantów zawsze miała konserwatystów i/lub partie centrowe.
Premierem nowego rządu został Jens Stoltenberg z Partii Pracy.

 

 

Poprzednim premierem Norwegii był Kjell Magne Bondevik, z Chrześcijańskiej Partii Ludowej.

 

 

 

Partia

Norweska Partia Pracy (Det norske Arbeiderpartiet)

Partia Postępu (Fremskrittspartiet)

Paria Konserwatywna (Hřyre)

Socjalistyczna Partia Lewicy (Sosialistisk Venstreparti)

Partia Ludowo -Chrześcijańska (Kristelig Folkeparti)

Centre Party (Senterpartiet)

Partia Lewicy (Venstre)

Czerwony Alians Wyborczy (Rřd Valgallianse)

Partia Wybrzeża (Kystpartiet)

Partia Emerytów (Pensjonistpartiet)

Zjednoczona Partia Chrześcijańska (Kristent Samlingsparti)

Zieloni (Miljřpartiet De Grřnne)

Demokraci (Demokratene)

Lista Przeciwników Aborcji (Abortmostandernes Liste)

Partia Komunistyczna (Norges Kommunistiske Parti)

Reform Party (Reformpartiet)

Ludowa Partia Samów (Sámeálbmot bellodat, Samefolkets Parti)

Partia Ludowo-Liberalna (Det Liberale Folkeparti)

Norweski Alians Republikański (Norsk Republikansk Allianse)

Zjednoczona Partia Piwa (Pilsens Samlingsparti)

Partia Społeczna (Samfunnspartiet)