Królestwo Norwegii - Norweska literatura dogłębniej

Norweska literatura współczesna ma wielu zwolenników, i to nie tylko w ojczystym kraju. Polski czytelnik po raz pierwszy miał okazję spotkać się z jej twórcami przy okazji wydawania serii skandynawskiej przez Wydawnictwo Poznańskie w latach 70-tych. Później nastąpiła długa przerwa, i dopiero ostatnio wydawnictwa na nowo dostrzegły pisarzy znad fiordów.

Obecnie do najbardziej znanych pisarzy należą: Jostein Gaarder (1952-), Erik Fosnes Hansen (1965-) i Lars Saabye Christensen (1953-). Twórczość blisko 30 współczesnych pisarzy norweskich przetłumaczona została na ponad dziesięć języków obcych, a co roku kilkaset norweskich tytułów jest sprzedawanych wydawnictwom na całym świecie. Szczególną popularnością za granicą cieszą się autorki kryminałów, Norweżki Kim Smĺge, Unni Lindell i Karen Fossum. Natomiast Lars Saabye Christensen, Nikolaj Frobenius (1965-) i Erlend Loe (1969-) należą do współczesnych powieściopisarzy norweskich pisujących również scenariusze.

Silne więzy między krajami nordyckimi umacnia podobieństwo językowe i kulturowe. W ramach działań promujących literaturę nordycką, Nordycka Rada Ministrów – organizacja parasolowa zrzeszająca Islandię, Finlandię, Szwecję, Danię i Norwegię – każdego roku przyznaje literacką nagrodę pisarzowi pochodzącemu z jednego z tych pięciu krajów. Od 1962 roku, kiedy po raz pierwszy ustanowiono nagrodę, uhonorowanych zostało ośmioro wybitnych autorów z Norwegii: Tarjei Vesaas (1897-1970), Johan Borgen (1902-1979), Kjartan Flřgstad (1944-), Dag Solstad (1941-), Herbjřrg Wassmo (1942-), Řystein Lřnn (1936-), Jan Kjćrstad (1953-) i Lars Saabye Christensen.

Dag Solstad (1941-) jest przez wielu uznawany za najlepszego norweskiego prozaika, jeśli chodzi o zdolność opisywania współczesnej świadomości. Napisał on blisko trzydzieści różnych książek, ale szczególnie kontrowersyjna jest jego wcześniejsza twórczość. Jest on jedynym pisarzem w Norwegii, którego trzykrotnie wyróżniono Nagrodą Krytyków Literackich.

Jedną z najbardziej poczytnych pisarek w Norwegii jest Herbjřrg Wassmo (1942-).Była ona wielokrotnie nagradzana, w tym Literacką Nagrodą Rady Nordyckiej za Hudlřs himmel (Nagie niebo, 1986) – ostatni tom jej trylogii o życiu Tory, córki niemieckiego żołnierza dorastającej u boku matki-Norweżki podczas II Wojny Światowej. Jej powieść Dinas bok (Księga Diny, 1989) została w 2002 roku zekranizowana, a odtwórcą głównej roli męskiej został Gérard Depardieu. Podobnie do powieści, film spotkał się z uznaniem międzynarodowych krytyków i był nominowany do kilku nagród.

Odkrywając na nowo powieść w krajach skandynawskich, Jan Kjćrstad (1953-) posunął się doprawdy daleko. Książki Kjćrstada są odzwierciedleniem jego poglądu, iż wszelka literatura jest konstruowana, tak więc w powieściach swych wykorzystuje ogrom własnej wiedzy w celu zabawiania czytelników fascynującymi epizodami. W 2001 roku Kjćrstad otrzymał Literacką Nagrodę Rady Nordyckiej za Oppdageren (Odkrywca, 1999) – ostatni tom swojej trylogii o fikcyjnej postaci medialnej Jonasie Wergelandzie.